I havgapet utanfor Haugesund, 5–6 nautiske mil frå land, står den første flytande havvindturbinen i verda Zefyros og snurrar straum. I fjor fekk han selskap av ein meir moderne flytande turbin, TetraSpar. Dei to vindturbinane produserer no kraft til over 1.200 husstandar.
Under ein grå himmel sette Støre sjøbein og drog ut for å synfare dei to turbinane.
– Det er fascinerande. Det er kanskje vår tids pyramidar. Dette er norsk ingeniørkunst, sa Støre til pressa om bord.
Tenk stort!
«Tenk stort» var også blant hovudbodskapane på konferansen Floating Wind Days som starta i Haugesund onsdag, der fleire enn 700 deltakarar frå tolv land er samla. Det er meir enn dobbelt så mange som på ein tilsvarande konferanse i fjor.
– Flytande havvind kjem til å bli ein viktig del av energimiksen i framtida, konstaterte statsminister Jonas Gahr Støre (Ap) då han opna den to dagar lange konferansen.
Der kom han med klar beskjed til vindkraftindustrien:
– Flytande havvind er noko som kjem – av naudsyn. Investeringa vil vere verd det, seier Støre, som kallar den gryande satsinga på flytande vindturbinar til havs for ein energirevolusjon.
– Men den må handterast politisk og må resultere i ein økonomisk lønnsam industri. Det krev eit godt samspel mellom styresmaktene og industrien, seier Støre til NTB.
Rekordstor interesse
At interessa for flytande havvind no går til vêrs, stadfestar også den britiske eksperten på fornybar energi Melanie Onn.
– Flytande havvind er det heitaste i Storbritannia akkurat no. Det er eit logisk steg å gå frå botnfast til flytande havvind, seier ho og trekkjer fram Equinor-prosjektet Hywind Tampen.
Hywind Tampen er eit flytande vindkraftverk i Tampen-området i Nordsjøen, som starta produksjon i november 2022.
– Det har vore banebrytande, seier Onn.
Ostend-erklæringa
Også leiar for Energy Systems Det Norske Veritas (DNV), Ditlev Engel, oppmodar vindkraftindustrien til å tenkje stort.
– Flytande havvind er mykje meir anvendeleg globalt enn botnfast havvind. Ikkje undervurder kor raskt kostnadene kjem til å falle, utviklinga går i ein fart vi tidlegare ikkje har sett, understreka han og viste til den såkalla Ostend-erklæringa.
Den vart underteikna 18. mai av ni europeiske land, under dette Noreg, som har gått saman om ein ambisjon om å produsere 120 gigawatt havvindkraft i Nordsjøen innan 2030, og 300 gigawatt innan 2050.
Lyse ut nye område i 2025
I Noreg er ambisjonen å produsere 30 gigawatt innan 2040. To område, Utsira Nord og Sørlige Nordsjø II er allereie utlyste for høvesvis flytande og botnfast havvind.
I 2025 skal det lysast ut nye område for flytande havvind langs norskekysten heilt opp til Finnmark, opplyser Støre.
Regjeringa er no i gang med å vurdere kvar, seier han til NTB.
Samtidig vart det kjent tidlegare denne veka at Equinor legg planane om den flytande havvindparken Trollvind på is. Kraftig auka kostnader og mangel på teknologi blir oppgitt som årsaker.
Inga støtte til Trollvind
Støre seier til NTB at han beklagar avgjerda.
– Det illustrerer at det er utfordringar både på kostnadssida og på teknologi- og materialsida. Veldig mange land skal no gjere det same, byggje meir havvind samtidig, og det skaper flaskehalsar, seier han.
Trollvind var planlagd utan statsstøtte. Det er ikkje aktuelt å gå inn no med statlege subsidiar for å få prosjektet på skjener igjen, slår statsministeren fast.
– Men eg håpar at Equinor kjem tilbake og finnar både teknologi og kostnadsmoglegheiter for å kunne gå i gang. Vi kan diskutere det då, seier Støre.
(©NPK)